Do OZ PZD zwracają się zarządy ROD, a także sami działkowcy, z pytaniem jak naliczać opłaty za gospodarowanie odpadami w ROD w stosunku do działkowców zamieszkujących na działkach. Działkowa społeczność ma świadomość, że mieszkający na działkach wytwarzają znacząco większe ilości odpadów, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, od działkowców korzystających z działki w sposób zgodny z obowiązującym prawem.

W ustawie o rodzinnych ogrodach działkowych z 13 grudnia 2013 r. zapisano w art. 12, że na terenie działki obowiązuje zakaz zamieszkiwania oraz prowadzenia działalności gospodarczej lub innej działalności zarobkowej. Pomimo ustawowego zakazu zamieszkiwania zjawisko to jednak występuje w różnych ogrodach w różnej skali, co wiąże się z generowaniem dodatkowych kosztów obciążających wszystkich działkowców. Zamieszkująca na działce rodzina codziennie produkuje odpady, które trafiają do zbiorczych kontenerów. Mieszkający na działkach nie mają swoich pojemników na odpady, jak choćby właściciele domów jednorodzinnych. W ten sposób łamiąc przepisy prawa o zakazie zamieszkiwania na działkach przerzucają generowane przez siebie koszty na barki całego ogrodu, czerpiąc nieuzasadnione korzyści. Budzi to niezadowolenie osób korzystających z działki zgodnie z Regulaminem ROD. Obciążanie równymi kosztami wszystkich działkowców jest niesprawiedliwe społecznie. Osoby zamieszkujące na działce powinny ponosić koszty porównywalne do kosztów ponoszonych przez osoby zamieszkujące w nieruchomościach zamieszkałych na terenie danej gminy/Związku Międzygminnego. 

W systemie odbioru odpadów komunalnych wprowadzonym ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zgodnie z art. 6j pkt 3d rodzinne ogrody działkowe są nieruchomościami niezamieszkałymi. Oznacza to, że gmina/Związek Międzygminny wywozi odpady według ilości zadeklarowanych pojemników, które stanowią podstawę naliczenia kwoty obciążającej ROD i wystawia ogrodowi działkowemu rachunek za wywóz odpadów nie wnikając, kto wytwarza odpady.

W tej sytuacji trzeba pamiętać, że nadrzędnym zadaniem zarządu ROD jest dbanie o sprawy, w tym finansowe ogrodu i działkowców. Obowiązek ustalenia, kto w ROD generuje zwiększone koszty wywozu odpadów, należy do zarządu ROD. Zarząd ROD powinien podjąć decyzję o obciążeniu kosztami gospodarowania odpadami osoby zamieszkujące na działkach także w okresie zimowym, kiedy inni działkowcy nie korzystają z działek.

Dobro działkowców, którzy korzystają z działki w ROD zgodnie z jej przeznaczeniem jest priorytetem, dlatego zarząd ROD powinien zdecydować o takim podziale kosztów wywozu odpadów z ROD, aby śmieci generowane przez osoby zamieszkujące na działkach, w tym całe rodziny, nie obciążały wszystkich działkowców. Statut w § 72 pkt 19 i 20 daje uprawnienia zarządowi ROD w zakresie gospodarowania środkami pieniężnymi ROD, dlatego do zarządu ROD należy decyzja o obciążeniu większymi kosztami osób mieszkających na działkach. Nie ma takich kompetencji walne zebranie i nie może podejmować uchwały w zakresie dodatkowych opłat dla osób zamieszkujących na działkach. Może natomiast uchwalać opłatę ogrodową na wywóz śmieci uwzględniając wnoszone przez mieszkańców dodatkowe opłaty nakładane indywidualnie przez zarząd ROD na mieszkających na działkach. W ten sposób opłata ogrodowa na wywóz odpadów może być zmniejszona w kolejnym roku.

Wprowadzenie takiego systemu rozliczania kosztów wywozu odpadów w ROD ułatwiają także inne przepisy. Zarządy ROD zgodnie z wymogami RODO powinny prowadzić rejestr pn. "Ewidencja działek w ROD". W tym rejestrze powinny być zbierane dane dotyczące osób mieszkających na działkach. Zarząd ROD ma obowiązek monitorować zjawisko zamieszkiwania, prowadzić rozmowy z mieszkającymi, ustalić liczbę osób zamieszkujących na działce oraz inspirować ich do podejmowania działań zmierzających do uzyskania własnego mieszkania. Dopóki jednak rodzina działkowca zamieszkuje na działce powinna ponosić zwiększone koszty wywozu odpadów.  Powstała ewidencja zamieszkujących na działce może być podstawą do podjęcia przez zarząd ROD decyzji o obciążeniu takich osób dodatkowymi kosztami za wywóz śmieci z ROD. 

Z innych spraw dotyczących problematyki „śmieciowej” informujemy, że na terenie Poznania oraz innych gmin zmienili się operatorzy wywożący odpady. W wielu ROD od 1 września 2020 r. śmieci odbiera Remondis. Problemem jest dodzwonienie się do tej firmy, czego doświadczyło wiele zarządów ROD. Dobrym sposobem na uzyskanie informacji w zakresie odbioru odpadów z ROD jest napisanie maila na adres umowy.poznan@remondis.pl. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że odpowiedzi z tego adresu są szybko udzielane.

dr Zdzisław Śliwa - Prezes Okręgu w Poznaniu
dr Magdalena Klessa-Kiec – Gł. Spec. ds. ogrodniczych