Marzec to dobry termin na zakup i sadzenie młodych drzew i krzewów owocowych, dlatego wiosenne szkolenie dla działkowców oraz Instruktorów SSI poświęcone było cięciu i formowaniu młodych drzew owocowych. Termin przedwiośnia oraz wczesnej wiosny to również dobry termin na wykonanie szczepienia na drzewach owocowych, stąd drugim tematem szkolenia były poznanie metod szczepienie i okulizacji. Szkolenie miało formę warsztatów z praktycznym pokazem cięcie i formowania młodych drzew oraz przedstawieniem i wykonaniem znanych metod szczepienie i okulizacji. Warsztaty odbyły się 19 i 20 marca 2025 r. i każdego dnia udział brała inna grupa działkowców. 

Z zakresu cięcia i formowania drzew owocowych warsztaty przeprowadziła dr hab. prof. UPP Zofia Zydli z Katedry Sadownictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Prowadząca pokazała jak w terminie wiosennym przyciąć poszczególne gatunki drzew i krzewów owocowych, tak, aby uzyskać pożądany efekt w kolejnych latach ich wzrostu w postaci zdrowych, dobrej jakości i smacznych owoców. Zwróciła uwagę na termin prowadzenia cięcia, które najlepiej wykonywać nie zimą, a po ruszeniu wegetacji. Daje to wówczas możliwość rozpoznania, które pędy uległy uszkodzeniu mrozowemu i je usunąć, łatwiej wówczas także rozróżnić pąki kwiatowe od wegetatywnych i lepiej przeprowadzić cięcie. Pani profesor przedstawiła jak ograniczyć wzrost wegetatywny drzew poprzez m.in. uszkodzenie pnia po dwóch jego stronach nacięciami na głębokości do 1/3 grubości pnia, w odległości ok. 20 cm. Zwróciła uwagę na konieczność odginania pędów bocznych dla uzyskania lepszej jakości owoców i przedstawiła sposób lekkiego nadłamania pędów, jako skuteczny dla uzyskania takiego efektu, ale takżę ograniczenia wzrostu drzewa. Działkowcy zobaczyli i usłyszeli na warsztatach, że nie powinni bać się cięcia drzew, wykonywać je zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami i decydować, jakie drzewo chcą uzyskać. Młode, zakupione drzewo to właściwy moment, aby podjąć decyzję, jak wysokie chcemy mieć drzewo na działce oraz jak będziemy budować jego koronę oraz określenie jego wzrost na kolejne lata. Prowadząca uzasadniała, że lepszym terminem na zakup i sadzenie roślin sadowniczych jest wiosna, bowiem jesienią rośliny nie wchodzą w naturalny okres spoczynku, z powodu prowadzonej przez szkółkarzy dość wczesnej chemicznej defoliacji roślin, co stanowi przygotowanie do jesiennej sprzedaży. Jednak osiągniecie stanu spoczynku rośliny nie w sposób naturalny, a wymuszony, nie jest korzystny dla drzew i może mieć wpływ na ich zimowanie i dalszy rozwój. Pani profesor pokazała uczestnikom szkolenia jak z młodej krzewu agrestu wyprowadzić formę pienną i uzyskać koronę na wyprowadzonym „pniu”. Jest to alternatywa dla agrestów szczepionych przez szkółkarzy na porzeczce złotej. Przewagą wyprowadzonej formy piennej z pędu krzewu jest jego dłuższa żywotność, nawet 40 lat, podczas, gdy formy szczepione żyją 6-7, maksymalnie 10 lat.

Metody szczepienia i okulizacji zaprezentował mgr Robert Wieczorek – właściciel szkółki drzew owocowych i róż. Prowadzący omówił wszystkie metody szczepienia i okulizacji, oraz pokazał jak je wykonać. Prowadzący jest praktykiem, który w pracy zawodowej od kilkudziesięciu lat stosuje szczepienie i okulizację w prowadzonej przez siebie szkółce. Dla większości metod szczepienia właściwy termin wykonania to wczesna wiosna, ale działkowcy muszą pamiętać, że zrazy zastosowane do szczepienia muszą pozyskać już w roku poprzednim i przechować je przez zimę, bowiem na zrazy nadają się wyłącznie pędy jednoroczne. Bardzo dobrym sposobem dla działkowców jest szczepienie „w kożuchówkę” oraz okulizacja, bowiem pierwsze wykonujemy w maju a drugie latem, czyli zrazy pozyskujemy na bieżący z tegorocznych pędów. Przydatnym do przeszczepiania drzew na grubych konarach jest szczepienie „w klin” i w kożuchówkę”, a na średniej grubości pędach zastosować można metodę „w szparę boczną”.

Podczas warsztatów padało wiele pytań, na które uzyskano obszerne odpowiedzi. Uczestnicy zakończyli warsztaty z dużą wiedzą, którą będą mogli wykorzystać na swoich działkach oraz podzielić się z innymi działkowcami. Uczestnicy szkolenia otrzymali broszury ogrodnicze „Warzywnik nie tylko tradycyjnie”, „Nowy sezon po powodzi lub podtopieniu” oraz plakat „Preparaty do ochrony roślin w 2025 roku”.

dr inż. Magdalena Klessa-Kiec
Główny specjalista ds. ogrodniczych
Okręg PZD w Poznaniu